هدف: آینده ی هر کسب و کاری متاثر از درک صحیح نیازها و خواسته ها و پیش بینی رفتار مصرف کنندگان است. ارایه ی تصویری از آینده ی محتمل، تصمیم گیری و اتخاذ راهبردهای مناسب جهت اثرگذاری و شکل دهی آینده را میسر می سازد. هدف این پژوهش تدوین راهبردهای آینده بر اساس سناریوهای محتمل رویگردانی مصرف کنندگان گاز طبیعی می باشد. روش: پژوهشحاضرازنوعکاربردیاست و ازنظرماهیت، تحلیلیواکتشافیاستکه در آنترکیبی ازروش هایکمیوکیفیبه کارگیر گرفته می شود. به کمکروشآینده نگاری، یعنیروش تحلیل اثرات متوازن به تدوین سناریوهای رویگردانی مصرف کنندگان گاز طبیعی پرداخته شد. یافته ها: سناریوهای ممکن این پژوهش 162 سناریو می باشد که صرفا جنبه ی آماری دارد و امکان برنامه ریزی برای آن ها وجود ندارد. بر اساس میزان سازگاری و نمره ی تاثیر کل، تعداد 5 سناریو با احتمال وقوع بالا و12 سناریو ضعیف استخراج شدند. نتیجه گیری: تعداد 5 سناریوی قوی یا محتمل استخراج شد که سناریوی هوای صاف با داشتن 4فرضمطلوب (80 درصد مطلوبیت) مطلوب ترینوضعیت پیش رو به عنوان سناریوی مطلوب، سناریوی هوای طوفانی با داشتن 4 فرضبحرانی (80 درصد شرایط بحرانی) نامطلوب ترینوضعیت پیش رو و سناریوهای هوای ابری، بارش پراکنده و هوای بارانی با داشتن بیشترین وضعیت های ایستا، به عنوان سناریوهای ایستا در نظر گرفته شدند.

در این پژوهش به تحلیل پارامتریک ساختار انرژی، برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی و همچنین سنجش عوامل موثر بر شدت کوتاه مدت و بلندمدت گاز طبیعی صنایع انرژی بر ایران طی سال های 1382 تا 1389 پرداخته می شود. صنایع انرژی بر به طور متوسط 94.50 درصد از کل انرژی و بیش از 97.50 درصد گاز طبیعی کل صنعت را مصرف می نمایند و یافته ها حاکی از آن است که شدت مصرف گاز طبیعی در دوره کوتاه مدت و بلندمدت به ترتیب برابر با 0.1493 و 0.1144 درصد می باشد و صنایع انرژی بر در مصرف گاز طبیعی تقریبا کارا عمل نموده اند. ارزیابی روند سهم گاز طبیعی و شدت گاز طبیعی صنایع انرژی بر حاکی از این مساله می باشد که مجموع سهم گاز طبیعی 10 صنعت در کل دوره افزایش پیدا کرده است و همچنین مقدار شدت گاز طبیعی (به طور متوسط) در کوتاه مدت و بلندمدت کاهش پیدا کرده است. مهمترین فاکتور افزایش کارایی در بلندمدت کاهش اثر جانشینی بوده و در دوره کوتاه مدت کاهش اثر مثبت بودجه ای، عامل مهم در کاهش کلی شدت گاز طبیعی می باشد و بر این اساس می توان نتیجه گرفت که تغییر در قیمت کلیه نهاده های تولید، فاکتوری مهم در تغییر مقدار شدت گاز طبیعی به شمار می رود و سایر اجزا (تولید و تکنولوژی) تاثیری به مراتب کمتر در تعیین شدت گاز طبیعی دارند.

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل رویگردانی مصرف کنندگان گاز طبیعی در استان مازندران بوده است. روش پژوهش، کاربردی و توصیفی بود که با رویکرد آمیخته اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری در مرحله کیفی 10 نفر از خبرگان و در مرحله کمی، مصرف کنندگان گاز طبیعی بودند که حجم نمونه 384 نفر تعیین و از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. برای شناسایی عوامل از روش دلفی و برای طراحی مدل از روش معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS3 استفاده شده است. نتایج نشان دادند عوامل مؤثر بر رویگردانی مصرف کنندگان گاز طبیعی، شامل 11 مؤلفه در قالب 7 بعد (اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، فنّاوری، زیست محیطی، سیاسی، عوامل درونی و قانونی) می باشند. همچنین نتایج نشان دادند اجتماعی و فرهنگی (698/0)، اقتصادی (855/0)، فنّاوری (756/0)، زیست محیطی (762/0)، سیاسی (872/0)، عوامل درونی (831/0) و قانونی (755/0) بر رویگردانی مصرف کنندگان گاز طبیعی تأثیر معنی داری دارند.

رشد مصرف گاز طبیعی در ایران در طی دهه اخیر همواره بیش از رشد مصرف جهانی گاز بوده است. با توجه به این که تغییرات دمایی اثرات غیر قابل انکاری برتغییرات مصرف مواد اولیه تامین کننده انرژی های گرمایی و سرمایی بخش های مختلف جامعه خصوصا مصرف گاز طبیعی دارد لذا در این تحقیق برانیم تا تاثیرات دما را بر مصرف گاز کشور در بخش های خانگی، صنعتی، کشاورزی، نیروگاهی، عمومی، تجاری و حمل و نقل و هم زمان در استان های مختلف ایران مورد بررسی قرار دهیم تا به یک مدل واحد برای تمامی کشور دست یابیم.رگرسیون داده های تلفیقی اگرچه در بین روش های دیگر اقتصادسنجی، با تلفیق داده های مقطعی و سری های زمانی موجب افزایش درجه ازادی و در نتیجه افزایش کارایی مدل برآوردی می گردد اما با توجه به گستردگی و تنوع مدل های موجود در این زمینه، انتخاب مدل مناسب با شرایط و ویژگی های هر مساله از اهمیت بالایی برخوردار است لذا در این تحقیق به منظور انتخاب مدل مناسب جهت بررسی اثر دما بر روی هریک از هفت حوزه مصرف گاز، فرایندی مشخص معرفی و استفاده گردیده است.از آنجا که در این مقاله مصرف گاز در هر یک از حوزه های مصرفی به عنوان متغیر وابسته و دمای هوا متغیر مستقل در نظر گرفته شده است لذا داده های مربوط به دمای هوا و مصرف گاز در هر حوزه برای 25 استان کشور در 24 ماه سال گرداوری گردیده و با در نظر گرفتن استان ها به عنوان مقاطع و ماه های سال به عنوان سری های زمانی، رگرسیون داده های تلفیقی مناسب برای تبیین رابطه بین این دو متغیر در هر بخش مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت به منظور افزایش دقت مدل، پس از حذف قسمتی از داده ها، مجددا فرایند انتخاب و تخمین مدل اجرا و نتایج حاصل با هم مقایسه شده و شدت ارتباط بین مصرف و دما در هر یک از حوزه های مصرفی تحلیل و تفسیر گردیده است.

در این مقاله به بررسی هم گرایی متقابل قیمت گاز در مناطق امریکای شمالی، اروپا و ژاپن، پرداخته شده است، بدین منظور، هم گرایی متقابل قیمت گاز طبیعی در این مناطق به دو روش آنالیز اجزای اصلی (PCA) و آزمون یوهانسون - یوسیلیوس مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که قیمت گاز طبیعی در مرکز توزیع Henry Hub و قیمت گاز طبیعی منتقل شده توسط خط لوله در کانادا، دارای هم گرایی متقابل می باشند و نیز قیمت گاز طبیعی در NBP، قیمت گاز طبیعی منتقل شده توسط خط لوله در اروپا و قیمت LNG در ژاپن دارای هم گرایی متقابل هستند. هم چنین بررسی ها حاکی از آن است که واکنش تغییر قیمت گاز طبیعی در منطقه اروپا و ژاپن به تغییرات قیمت نفت خام، حساس تر از واکنش قیمت گاز طبیعی در بازار آمریکای شمالی می باشد.

1از مهم ترین معضلات معاصر اقتصاد ایران می توان به بروز ناترازی انرژی و به طور ویژه ناترازی گاز اشاره داشت که با توجه به جایگاه خاص این انرژی در زنجیره ارزش افزوده، آثار ناترازی آن برای اقتصاد ایران، به مراتب عمیق تر از خاموشی موقت گاز بنگاه های تولیدی یا کاهش عرضه آن است. در این پژوهش با فرض تحقق ناترازی سند تراز گاز در افق 1420، مدل تعادل عمومی مبتنی بر جدول داده-ستانده در نظر گرفته شده که انحراف عرضه با تقاضا (یعنی 111 میلیون مترمکعب گاز طبیعی که به دو بخش ناترازی در 4 ماه سرد سال و ناترازی در 8 ماه گرم سال تقسیم می شود) معادل ناترازی 10%  شبیه سازی شده است. بدین منظور از جدول داده-ستانده سال 1399 که طبق روش RAS به هنگام شده و مدل حذف فرضی جزئی استفاده شد. نتایج سه سناریو پژوهش نشان داد که 1) در صورت توزیع متوازن 10% ناترازی گاز به همه 70 بخش اقتصاد، GDP  به میزان 67/5% کاهش دارد. 2) در صورت توزیع ناترازی به بخش های اقتصاد و همچنین تقاضای نهایی (خانوارها، بخش های غیرانتفاعی، دولتی و بخش عمومی) GPD به میزان 78/2% کاهش دارد. 3) درصورتی که مرکز دیسپاچینگ گاز ناترازی را به بخش های نیروگاهی، پتروشیمی، پالایشگاه و فلزات اساسی (که تقاضای بالای گاز دارند) تحمیل کند، آسیب اقتصادی 58/8% خواهد بود. در  هر سناریویی که اجرا شود به ترتیب بخش های «پتروشیمی»، «نیروگاهی» و «حمل ونقل از طریق لوله» بیشترین خسارت اقتصادی را متحمل می شوند.